Buồng trứng đa nang: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
Buồng trứng đa nang (PCOS) là một dạng rối loạn nội tiết tố ở phụ nữ, vừa làm khả năng sinh sản kém đi vừa tăng nguy cơ mắc phải các biến chứng nghiêm trọng. Vậy nguyên nhân dẫn đến bệnh lý này cũng như các triệu chứng phổ biến và phương pháp chữa trị dứt điểm là gì? Cùng Kotex tìm hiểu nhé!
>> Tham khảo: U Nang Buồng Trứng: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Cách Điều Trị
Buồng trứng đa nang là gì?
Buồng trứng đa nang (Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) là một bệnh lý phụ khoa gây ra bởi sự mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể, thường xuất hiện ở các chị em đang trong độ tuổi sinh sản. Bệnh tác động xấu lên buồng trứng khiến chu kỳ kinh nguyệt bị không ổn định, làm nồng độ nội tiết tố nam tăng cao. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều nang nhỏ hình thành bên trong buồng trứng.
Theo một thống kê, có khoảng 2,2 – 26,7% phụ nữ từ 15 – 44 tuổi mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Tuy nhiên, nhiều người lại không biết mình mắc bệnh nên đã không điều trị kịp thời, dẫn đến nhiều biến chứng đáng tiếc.
>> Tham khảo: Kinh Nguyệt Không Đều Là Gì?
Hội chứng buồng trứng đa nang (Nguồn: Sưu tầm)
Các dấu hiệu buồng trứng đa nang phổ biến
-
Rối loạn kinh nguyệt Biểu hiện thường gặp nhất của bệnh đa nang buồng trứng (PCOS) là chu kỳ kinh nguyệt không ổn định, kéo dài bất thường. Lý do là vì quá trình rụng trứng bị trục trặc khiến cho niêm mạc tử cung không bong ra đúng hạn mỗi tháng. Hơn nữa, lượng máu kinh chảy ra sẽ nhiều hơn bình thường.
-
Hiện tượng rậm lông: Hơn 70% phụ nữ mắc hội chứng này bị mọc lông nhiều trên mặt, lưng, bụng và ngực. Ngoài ra, do nang tóc yếu, nhiều người còn bị rụng tóc nhiều, thậm chí bị hói đầu.
-
Béo phì: Có đến 80% phụ nữ bị bệnh PCOS bị thừa cân hoặc béo phì. Do đó, khi đột nhiên bị tăng cân nhanh bất thường, bạn nữ nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ tư vấn nhé!
-
Da mặt nhờn, xuất hiện mụn trứng cá: Hàm lượng nội tiết tố nam tăng lên khiến da tiết nhiều dầu hơn bình thường, từ đó gây mụn ở các bộ phận như mặt, lưng, ngực,…
-
Sạm da: Những mảng da bị sạm và sẫm màu xuất hiện ở các vùng cơ thể có nhiều nếp nhăn như cổ, bẹn và dưới bầu ngực.
-
Nhức đầu: Ở một số người, dấu hiệu bệnh có thể là bị nhức đầu do sự thay đổi hormone.
-
Vùng chậu bị đau hoặc khó chịu: Vùng bụng, xương chậu và lưng dưới của người bệnh có thể bị đau âm ỉ và khó chịu với nhiều mức độ khác nhau - từ nhẹ đến dữ dội - như khi đau bụng kinh.
>> Tham khảo: Kinh Nguyệt Kéo Dài Bao Lâu Là Bình Thường?
9 triệu chứng bệnh buồng trứng đa nang (Nguồn: Sưu tầm)
Nguyên nhân gây đa nang buồng trứng
Cho đến nay, nguyên nhân của bệnh buồng trứng đa nang vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các chuyên gia đặt giả thuyết rằng hội chứng này có thể gây ra bởi các yếu tố sau:
Do kháng insulin
Insulin là một loại hormone được sản xuất bởi tuyến tụy, giúp chuyển hóa carbohydrate và lipid thành năng lượng để duy trì hoạt động sống của cơ thể. Kháng insulin nghĩa là các tế bào trong cơ thể gặp vấn đề trong việc sử dụng insulin đúng cách. Lúc này, lượng đường trong máu tăng lên và cơ thể tiếp tục tăng cường sản xuất insulin. Chính lượng insulin dư thừa sẽ khiến buồng trứng sản xuất nội tiết tố nam nhiều hơn, khiến quá trình rụng trứng trở nên khó khăn hơn.
>> Tham khảo: Rong Kinh Rong Huyết - Triệu Chứng Chị Em Không Nên Chủ Quan
Do di truyền
Các nghiên cứu cho thấy một số gen nhất định có liên quan đến PCOS. Vì vậy, nếu mẹ hoặc chị gái trong gia đình bị bệnh, nguy cơ bạn mắc PCOS sẽ tăng lên.
>> Tham khảo: Trễ kinh bao lâu thì có thai? Dấu Hiệu Nào Để Nhận Biết
Do chế độ ăn uống
Chế độ ăn nhiều tinh bột, không lành mạnh có thể là nguyên nhân góp phần dẫn đến hội chứng buồng trứng đa nang.
>> Tham khảo thêm: Hết Kinh 4 Ngày Quan Hệ Có Thai Không?
Đa nang buồng trứng có nguy hiểm không?
Mức androgen cao bất thường ở những người mắc PCOS ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản và nhiều khía cạnh khác của sức khỏe, gồm:
Khó mang thai
Tình trạng buồng trứng đa nang làm gián đoạn quá trình rụng trứng khiến cơ hội thụ tinh thành công giảm xuống. Điều này đã được chứng minh là một trong những nguyên nhân dẫn đến vô sinh, hiếm muộn ở phụ nữ.
>> Tham khảo: Phân Biệt Có Kinh Trễ Và Mang Thai, Các Dấu Hiệu Nhận Biết
Bệnh buồng trứng đa nang dẫn đến vô sinh, hiếm muộn (Nguồn: Sưu tầm)
Hội chứng chuyển hóa
Buồng trứng đa nang có thể dẫn đến tình trạng chuyển hóa bị rối loạn, gây ra các hiện tượng như huyết áp cao, lượng đường trong máu cao, cholesterol HDL thấp, cholesterol LDL cao… Từ đó tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2, đột quỵ,... ở người bệnh.
Hội chứng ngưng thở lúc ngủ
Đây là hiện tượng tạm thời ngừng thở khi ngủ, có thể xảy ra nhiều lần trong đêm, thường xảy ra với các chị em thừa cân. Đặc biệt, phụ nữ vừa béo phì vừa mắc chứng buồng trứng đa nang có nguy cơ ngưng thở khi ngủ cao gấp 5-10 lần so với người bình thường.
Ung thư nội mạc tử cung
Khoảng 14 ngày sau khi rụng trứng, niêm mạc tử cung sẽ tróc ra. Nếu nội tiết tố nữ bị rối loạn làm trứng không rụng đều đặn hàng tháng, lớp niêm mạc này sẽ dày lên sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung.
>> Tham khảo: Đau Bụng Kinh Ở Vị Trí Nào Là Bình Thường?
Bệnh buồng trứng đa nang làm tăng nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung (Nguồn: Sưu tầm)
Chẩn đoán buồng trứng đa nang
Khi chẩn đoán PCOS cho bệnh nhân, bác sĩ sẽ hỏi các thông tin về triệu chứng bệnh, tình trạng sức khỏe hiện tại (chu kỳ kinh nguyệt, sự tăng/ sụt cân thời gian qua, có kháng insulin không, sự phát triển của lông và mụn trứng cá,...), tiền sử bệnh của bạn cũng như các thành viên trong gia đình.
>> Tham khảo: Cách tính ngày rụng trứng theo chu kỳ kinh nguyệt
Dựa trên kết quả thăm khám, bác sĩ có thể chỉ định bạn nữ thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng như:
-
Xét nghiệm máu: Đo và phân tích nồng độ Hormone trong máu giúp bác sĩ loại trừ các trường hợp kinh nguyệt không đều hoặc nội tiết tố nam tăng cao.
-
Siêu âm: Cho phép bác sĩ xem tình trạng hiện tại của buồng trứng và độ dày của niêm mạc tử cung để đưa ra chẩn đoán.
Nếu chị em được chẩn đoán đã mắc bệnh đa nang buồng trứng, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện thêm một số xét nghiệm bổ sung bao gồm:
-
Kiểm tra huyết áp, dung nạp glucose, mức cholesterol và chất béo trung tính định kỳ.
-
Tầm soát trầm cảm và lo âu.
-
Tầm soát hội chứng ngưng thở khi ngủ.
>> Tham khảo: Hội Chứng Tiền Kinh Nguyệt
Xét nghiệm máu giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh PCOS (Nguồn: Sưu tầm)
Phương pháp điều trị buồng trứng đa nang
Quá trình điều trị thường gồm các phương pháp:
-
Giảm cân
-
Tập thể dục
-
Sử dụng thuốc: Thuốc tránh thai (kết hợp với estrogen và progestin), Metformin (Glucophage, Fortamet), Clomiphene (Clomid),...
-
Các phương pháp tẩy lông (ngừa sự chứng rậm lông do PCOS): Dùng kem Eflornithine (Vaniqa) hoặc tẩy lông bằng laser, điện phân,...
-
Phẫu thuật nội soi buồng trứng
-
Thụ tinh ống nghiệm IVF (giúp người bệnh mắc hội chứng đa nang buồng trứng có thể mang thai).
>> Tham khảo: Cách Chữa Kinh Nguyệt Ra Ít Cực Kỳ Hiệu Quả
Làm thế nào để phòng tránh bệnh PCOS?
-
Duy trì cân nặng hợp lý: Không chỉ giúp bạn có sức khỏe tốt mà còn giảm nguy cơ mắc bệnh. Chị em nên tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn uống khoa học và kế hoạch kiểm soát cân nặng hiệu quả.
-
Hạn chế carbohydrate: Chế độ ăn uống giàu carbohydrate sẽ làm tăng mức insulin. Vì thế, để phòng buồng trứng đa nang, bạn hãy hạn chế lượng carbohydrate nạp vào cơ thể nhé.
-
Tập thể dục thể thao thường xuyên: Việc vận động thường xuyên, đều đặn sẽ hỗ trợ ngăn ngừa tình trạng kháng insulin, giúp kiểm soát cân nặng, phòng tránh bệnh đái tháo đường và béo phì.
-
Khám phụ khoa định kỳ: Để phát hiện bệnh từ sớm, kể cả khi bệnh chưa có dấu hiệu rõ ràng, chị em nên khám phụ khoa 2 lần/ năm hoặc theo lời khuyên của bác sĩ.
>> Tham khảo: Tới Tháng Có Nên Tập Thể Dụng Giảm Cân Không?
Có chế độ sinh hoạt lành mạnh giúp giảm nguy cơ mắc bệnh (Nguồn: Sưu tầm)
Các câu hỏi thường gặp
Phụ nữ gầy có thể mắc chứng đa nang buồng trứng không?
Tuy đa số người mắc hội chứng này có thể trạng thừa cân, béo phì, nhưng vẫn tồn tại trường hợp phụ nữ gầy hoặc có vóc dáng cân đối mắc bệnh. Vì vậy, để xác định bản thân có mắc PCOS không, bạn cần đến các cơ sở y khoa uy tín để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác.
>> Tham khảo: Có Kinh 2 Lần Trong 1 Tháng Là Dấu Hiệu Bất Thường Không?
Có thể mang thai không khi mắc buồng trứng đa nang?
Có thể, tuy nhiên khả năng thụ thai thành công sẽ thấp hơn so với phụ nữ bình thường. Nếu để bệnh kéo dài, không điều trị sớm và đúng cách, nguy cơ vô sinh – hiếm muộn sẽ càng tăng lên. Vì lý do đó, khi có triệu chứng bất thường, bạn nữ cần thăm khám sớm để được điều trị kịp thời.
>> Tham khảo: Cách Dán Băng Vệ Sinh Không Bị Tràn Khi Ngủ & Những Lưu Ý Cần Biết
Buồng trứng đa nang có cần phẫu thuật không?
Trong trường hợp các biện pháp chữa bệnh nội khoa không đạt hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định mổ để điều trị buồng trứng đa nang. Hiện nay, các phương pháp ngoại khoa được áp dụng để điều trị PCOS có thể kể đến các kỹ thuật như: cắt góc buồng trứng, đốt điểm buồng trứng để kích thích phóng noãn,... hoặc đốt buồng trứng bằng nội soi.
>> Tham khảo: TOP 10 Thuốc Điều Hòa Kinh Nguyệt Tốt Nhất & Cách Dùng
Lúc nào cần đi kiểm tra, thăm khám đa nang buồng trứng?
Các bạn nữ nên khám phụ khoa định kỳ để phát hiện bệnh sớm, đặc biệt là khi thấy xuất hiện các triệu chứng:
-
Chậm kinh nhưng không phải do có thai
-
Lông mọc rậm trên mặt và cơ thể
-
Sụt cân không rõ nguyên nhân
-
Vợ chồng quan hệ tình dục đều đặn, không sử dụng bất cứ biện pháp tránh thai nào nhưng hơn một năm vẫn chưa có thai.
>> Tham khảo: Kinh Nguyệt Màu Đen Báo Hiệu Bệnh Gì? Có Nguy Hiểm Không
Qua bài viết trên, Kotex đã chia sẻ các thông tin liên quan đến hiện tượng buồng trứng đa nang để bạn gái có thể tham khảo. Nếu thấy bất kỳ triệu chứng hay dấu hiệu khác thường nào kể trên thì bạn nên đến bệnh viện phụ khoa ngay để sớm được tư vấn và điều trị, không tự ý mua và dùng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Bên cạnh đó, các bạn gái đừng quên dùng các sản phẩm băng vệ sinh Kotex để đảm bảo cả ngày dài khô thoáng, an toàn và tự tin trong chu kỳ ‘đèn đỏ’ mỗi tháng.
>> Tham khảo các bài viết liên quan chủ đề Chu kỳ:
