Uống thuốc tránh thai như thế nào an toàn và hiệu quả?

Thuốc tránh thai là biện pháp ngừa thai được nhiều cặp đôi lựa chọn bởi tính tiện lợi, đơn giản và có chi phí thấp. Vậy chị em phụ nữ đã biết uống thuốc tránh thai như thế nào để hiệu quả và đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mình hay chưa? Hãy cùng Kotex tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

>> Tham khảo: 

Thuốc tránh thai khẩn cấp 120h là gì? Cách dùng, tác dụng bao lâu

Cách tránh thai sau khi quan hệ không cần thuốc hiệu quả

Thuốc tránh thai là loại thuốc dạng viên uống có tác dụng ngăn ngừa khả năng thụ thai sau khi quan hệ tình dục không an toàn hoặc sử dụng phương pháp tránh thai khác bị thất bại. Nếu uống thuốc tránh thai đúng cách thì khả năng ngừa thai có thể lên tới 99%. Tuy nhiên, thuốc tránh thai không có tác dụng phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Thuốc tránh thai giúp ngăn ngừa khả năng thụ thai sau khi quan hệ tình dục không an toàn (Nguồn: Sưu tầm)

Thuốc tránh thai hoạt động bằng cách ức chế hormone tự nhiên bên trong cơ thể, ngăn cản quá trình rụng trứng, làm thay đổi chất nhầy cổ tử cung khiến tinh trùng khó có thể đi qua cổ tử cung vào gặp trứng, hoặc thay đổi lớp niêm mạc tử cung ngăn chặn việc trứng đã thụ tinh không thể làm tổ.

>> Tham khảo: Các loại thuốc tránh thai không tăng cân tốt nhất hiện nay

Dựa theo mục đích sử dụng thì thuốc tránh thai có thể được chia thành 2 loại chính là thuốc tránh thai hàng ngày và thuốc tránh thai khẩn cấp.

Thuốc tránh thai hàng ngày có 2 loại chính, dựa trên thành phần, là thuốc tránh thai kết hợp và thuốc tránh thai progestin.

Thuốc tránh thai kết hợp (Combined Oral Contraceptive Pill) chứa 2 loại hormone sinh dục nữ là Estrogen và Progestin. Chúng có vai trò ức chế sự rụng trứng, làm chất nhầy ở cổ tử cung đặc hơn, ngăn cản tinh trùng đi qua và làm giảm sự di chuyển của tinh trùng trong ống dẫn trứng.

Hiện nay trên thị trường có 2 dạng thuốc tránh thai kết hợp gồm vỉ 21 viên và vỉ 28 viên. Các chị em phụ nữ cần nhớ uống thuốc đều đặn mỗi ngày, kéo dài trong suốt chu kỳ kinh nguyệt. Bên cạnh đó, chị em còn phải tìm hiểu kỹ những hoạt chất có trong thuốc, liều lượng và cách sử dụng để mang lại hiệu quả ngừa thai tốt nhất.

Thuốc tránh thai kết hợp chứa 2 loại hormone là Estrogen và Progestin (Nguồn: Sưu tầm)

Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin (Progestin – only Contraceptive Pill hay Mini-Pill) là loại thuốc tránh thai hàng ngày với thành phần chỉ chứa một chất nội tiết tố Progestin. Thuốc dạng gói gồm 28 viên.

Để phát huy hiệu quả ngừa thai, cần uống thuốc tránh thai vào cùng một thời điểm trong ngày. Nếu chị em uống trễ 3 tiếng so với bình thường thì xem như ngày hôm đó quên uống thuốc. Thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin là giải pháp ngừa thai hiệu quả dành cho phụ nữ đang cho con bú, không ảnh hưởng đến việc tiết sữa.

Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin phù hợp với phụ nữ đang cho con bú (Nguồn: Sưu tầm)

Thuốc tránh thai khẩn cấp (Emergency Contraception) là một biện pháp tránh thai hiệu quả cao cho những tình thế bắt buộc khó tránh khỏi nguy cơ mang thai. Hiện nay có nhiều loại thuốc tránh thai khẩn cấp với liều dùng khác nhau: loại 1 viên và loại 2 viên.

Hàm lượng hormone trong thuốc ngừa thai cấp tốc cao hơn nhiều lần so với thuốc tránh hàng ngày. Do đó, các chuyên gia Sản khoa khuyến cáo không nên lạm dụng loại thuốc này. Bạn chỉ nên sử dụng tối đa 2 viên/tháng để không gây tác dụng phụ như rối loạn kinh nguyệt, mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn,...

>> Tham khảo: Vì sao uống thuốc tránh thai khẩn cấp vẫn có thai?

Thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp ngừa thai hiệu quả cao (Nguồn: Sưu tầm)

Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên được nhiều người lựa chọn vì sự tiện lợi khi sử dụng, bạn chỉ cần dùng 1 viên duy nhất. Khi uống thuốc tránh thai có thành phần Levonorgestrel (1,5mg) nên dùng trong vòng 72h sau khi quan hệ, sử dụng sớm hiệu càng càng cao. Còn đối với loại thuốc tránh thai khẩn cấp 1 viên thành phần Mifepristone (10mg) được khuyến cáo dùng càng sớm càng tốt và tối đa trong vòng 120h giờ sau khi quan hệ mà không có biện pháp ngừa thai. 

Thuốc tránh thai khẩn cấp 2 viên đúng như tên gọi, mỗi hộp thuốc gồm 2 viên. Thuốc chỉ có 1 loại chứa Levonorgestrel hàm lượng 0.75mg/viên. Cách thức sử dụng cũng khác so với loại 1 viên: uống viên thứ nhất càng sớm sẽ đạt hiệu quả càng cao và không chậm hơn 72h. Viên thứ hai uống sau 12h sau viên thứ nhất và không chậm hơn 16h. Loại thuốc tránh thai 2 viên phải uống đầy đủ mới có tác dụng ngừa thai. 

Có nhiều loại thuốc tránh thai được bán trên thị trường hiện nay, tại các nhà thuốc. Tùy vào nhãn hiệu, liều lượng, thành phần của thuốc mà bạn có thể lựa chọn loại thuốc tránh thai phù hợp. Phụ nữ và các bé gái trên 17 tuổi có thể mua và sử dụng. Lưu ý: nên đọc kỹ hướng dẫn của thuốc để đem lại tác dụng hiệu quả.

Thuốc tránh thai hàng ngày được điều chế theo quy chuẩn của bộ Y Tế với hai loại hormone Estrogen và Progesterone. Về cơ bản không có gây hại cho sức khỏe nếu chị em tuân thủ chặt chẽ chỉ định và hướng dẫn sử dụng của bác sĩ. Hiện nay cũng chưa có bằng chứng khoa học chỉ ra rằng việc uống thuốc tránh thai hàng ngày sẽ gây ra vô sinh. Tuy nhiên trong quá trình dùng thuốc, nếu muốn mang thai các bạn cần được tư vấn của bác sĩ hướng dẫn thời điểm dừng thuốc. 

Không có ảnh hưởng nghiệm trọng đến sức khỏe nhưng thuốc tránh thai hàng ngày vẫn có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như: buồn nôn, đau đầu, tăng cân, căng tức ngực… Bạn không cần quá lo lắng, khi cơ thể dần thích ứng với thuốc thì tác dụng phụ cũng sẽ hết. Nếu các triệu chứng này kéo dài bạn phải đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám nhé. 

Khác với thuốc tránh thai hàng ngày, thuốc tránh thai khẩn cấp có hàm lượng mạnh hơn. Tuy có hiệu quả ngừa thai cao và nhanh chóng nhưng loại thuốc này cũng tồn tại nhiều tác hại. Vì vậy bạn không nên lạm dụng thuốc, khuyến cáo phụ nữ chỉ sử dụng tối đa với số lượng 2 lần/tháng hoặc 3 viên/năm. Việc uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều có thể gây mỏng niêm mạc tử cung làm ảnh hưởng tới khả năng mang thai sau này. Ngoài ra nếu lạm dụng, thuốc còn có thể gây ra các bệnh về gan, thận, tim mạch, ung thư vú… 

Thuốc tránh thai khẩn cấp có loại không cần kê đơn, việc mua thuốc khá dễ dàng, bạn có thể đến bất cứ hiệu thuốc nào đều có. Tuy nhiên, bạn hãy luôn nhớ thuốc tránh thai khẩn cấp rất “lợi hại” mà mặt hại của nó cũng rất nghiêm trọng do đó bạn hãy cân nhắc trước khi sử dụng nhé. 

Hầu hết chị em phụ nữ chưa sẵn sàng có con hoặc đang muốn kế hoạch hóa gia đình đều có thể sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày để phòng ngừa việc mang thai. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp được các chuyên gia Sản Phụ khoa khuyến cáo không nên sử dụng như:

Do đó khi bản thân mắc một trong những khuyến cáo trên, chị em nên nhờ bác sĩ tư vấn và hướng dẫn các biện pháp tránh thai phù hợp với bản thân.

>> Tham khảo: Dấu Hiệu Uống Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Thành Công Là Gì?

Theo bác sĩ chuyên khoa, chị em phụ nữ có thể uống thuốc tránh thai hàng ngày vào bất cứ thời điểm nào trong ngày. Bạn nên chọn một khung giờ cố định trong ngày để uống thuốc, tốt nhất là sau khi ăn hoặc trước khi đi ngủ. Trong trường hợp bạn nữ không thể tuân thủ đúng giờ giấc thì có thể uống thuốc tránh thai muộn nhưng không nên để quá 12 tiếng.

Với vỉ 28 viên, ngoài 21 viên chứa hormone tránh thai còn có thêm 7 viên giả dược chứa đường hoặc sắt,... chứ không chứa thành phần hormone. Sở dĩ có thêm 7 viên giả dược nhằm giúp người dùng uống thuốc tránh thai liên tục, tránh quên thuốc.

Cách uống thuốc tránh thai hàng ngày 28 viên như sau:

>> Tham khảo: Tác hại thuốc tránh thai sau 72h cần lưu ý

Nên uống thuốc tránh thai hàng ngày cố định vào một khung giờ trong ngày để đem lại hiệu quả ngừa thai cao (Nguồn: Sưu tầm)

Dưới đây là một số tác dụng phụ mà bạn có thể gặp khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày:

Thuốc tránh thai hàng ngày không có hại nếu chị em tuân thủ chặt chẽ những hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ. Hai thành phần chính của thuốc tránh thai hàng ngày là estrogen và progesterone. Đây là 2 loại hormone đã được Bộ Y tế cấp phép sử dụng trong quá trình điều chế và sản xuất thuốc ngừa thai.

>> Tham khảo: Cách tránh thai sau khi quan hệ không cần thuốc

Đối với thuốc tránh thai kết hợp:

Nếu như bạn uống thuốc tránh kết hợp trong 5 ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt thì bạn sẽ được bảo vệ và có thể quan hệ.

Nếu bạn uống thuốc sau 5 ngày đầu của chu kỳ hoặc không uống cho đến khi bắt đầu có kinh thì bạn cần tránh quan hệ tình dục trong vòng 7 ngày. Hoặc nếu có, phải chắc chắn sử dụng biện pháp phòng ngừa khác như bao cao su.

>> Tham khảo: Cách tránh thai theo chu kỳ kinh nguyệt có an toàn không?

Thuốc tránh thai hàng ngày được sử dụng đúng cách sẽ có hiệu quả ngừa việc mang thai lên đến 99%. Do đó, nếu bạn uống thuốc đúng theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ thì bạn có thể an tâm tránh thai an toàn ngay cả khi quan hệ vào ngày cuối cùng sử dụng thuốc. Trong trường hợp muốn xuất trong thì bạn nên hỏi ý kiến từ bác sĩ có nhiều kinh nghiệm.

Chị em có thể sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trong một số trường hợp sau:

>> Tham khảo: Lợi và hại của thuốc tiêm tránh thai

Uống thuốc tránh thai khẩn cấp càng sớm hiệu quả càng cao (Nguồn: Sưu tầm)

Thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng 1 viên, dùng trong 1 liều và có tác dụng trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ. Hiệu quả ngừa thai phụ thuộc vào thời điểm uống thuốc sớm hay muộn sau khi quan hệ.

Uống thuốc tránh thai càng sớm thì hiệu quả càng cao, nếu uống trong vòng 24 giờ đầu thì khả năng ngừa thai có thể lên tới 95%. Trong trường hợp uống thuốc sau 24 - 48 giờ thì hiệu quả ngừa thai khoảng 85%, còn uống sau 49 - 72 giờ thì hiệu quả chỉ còn 58%.

Tuy nhiên, chị em phụ nữ không nên sử dụng thuốc tránh thai quá 2 lần/tháng sẽ có những ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe và khả năng sinh sản. Trong quá trình sử dụng thuốc tránh thai, nếu có dấu hiệu bất thường thì bạn nên thông báo ngay với bác sĩ để được xử lý kịp thời.

>> Tham khảo: Uống thuốc tránh thai khẩn cấp bị trễ kinh phải làm sao?

Thuốc tránh thai khẩn cấp tuy không gây tác dụng phụ nghiêm trọng nhưng nếu sử dụng không đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ như:

Nếu các triệu chứng không biến mất sau vài ngày thì cần đến bác sĩ để kiểm tra và điều trị kịp thời.

>>> Bạn sẽ cần: Hết Kinh Bao Lâu Thì Đặt Vòng Được? Thời Điểm Nào Tốt Nhất?

Uống thuốc ngừa thai khẩn cấp đúng chỉ dẫn của bác sĩ sẽ không gây hại nhưng có thể gây ra một số tác dụng phụ do cơ địa và tình trạng sức khỏe của bạn. Ngoài ra, việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ gây hại cho cơ thể như: nguy cơ mắc các bệnh về tim, gan, thận, ung thư vú hay cơ quan sinh sản, teo niêm mạc tử cung ảnh hưởng khả năng sinh sản,...

Điều này tùy thuộc vào cơ địa của từng bạn gái. Thông thường, các bạn gái sẽ có kinh nguyệt vào tháng tiếp theo sau khi uống thuốc. Nhưng nếu hơn một tháng mà bạn vẫn chưa có kinh nguyệt trở lại thì có thể là do tác dụng phụ của thuốc. Với trường hợp này sẽ có không ít bạn phải 2 - 3 tháng sau mới có kinh trở lại.

>> Tham khảo chi tiết hơn: Uống thuốc tránh thai khẩn cấp bao lâu có kinh trở lại?

Dấu hiệu nhận biết uống thuốc tránh thai khẩn cấp thành công rõ ràng nhất đó là chu kỳ kinh nguyệt vẫn xuất hiện, ổn định và bình thường. Nếu sau 4 tuần mà bạn vẫn chưa hành kinh thì nên bạn nên đến gặp bác sĩ vì có khả năng bạn đã mang thai.

>> Tham khảo: Phân biệt có kinh trễ và mang thai, các dấu hiệu nhận biết

Dưới đây là những biểu hiện nguy hiểm sau khi dùng thuốc ngừa thai cấp tốc mà bạn cần hết sức lưu ý, nếu thấy bản thân có triệu chứng thì cần phải liên hệ ngay cho chuyên gia y tế:

Khi sử dụng thuốc tránh thai, các chị em cần lưu ý những điều sau đây:

Không có biện pháp tránh thai nào có hiệu quả tuyệt đối 100%, bạn vẫn có thể có thai mặc dù đã uống thuốc tránh thai đầy đủ bởi một số nguyên nhân sau:

Theo các bác sĩ chuyên khoa, phụ nữ đang cho con bú vẫn có thể sử dụng thuốc tránh thai. Chị em có thể sử dụng loại thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin. Loại thuốc này chỉ chứa hormone Progestin nên không ảnh hưởng đến việc tiết sữa mẹ. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn chọn lựa loại thuốc phù hợp.

Thuốc ngừa thai không bảo vệ phụ nữ khỏi nguy cơ lây nhiễm các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục như chlamydia, sùi mào gà, giang mai, HIV,... Cách tốt nhất là sử dụng bao cao su kết hợp với uống thuốc tránh thai để tăng hiệu quả ngừa thai cũng như phòng tránh được các bệnh lý xã hội lây truyền qua đường tình dục.

Có thể mất 7 ngày để thuốc tránh thai phát huy tác dụng, do đó trong thời gian này chị em nên sử dụng thêm các biện pháp ngừa thai khác. Nếu bạn sử dụng thuốc tránh thai để kiểm soát các triệu chứng như kinh nguyệt thất thường hoặc mụn trứng cá thì có thể mất khoảng 3 - 4 tháng mới thấy hiệu quả.

>> Tham khảo: Tác dụng phụ của thuốc tránh thai hàng ngày nên lưu ý

Thuốc tránh thai có thể mất 7 ngày để phát huy tác dụng (Nguồn: Sưu tầm)

Nếu quên uống 1 viên thuốc tránh thai hàng ngày, bạn nên uống ngay khi nhớ ra; viên sau uống đúng vào giờ cố định hàng ngày. Trong 48 giờ sau, nên tránh quan hệ tình dục hoặc nếu có quan hệ tình dục thì hãy sử dụng biện pháp tránh thai khác.

Nếu quên uống 2 viên, uống bù 2 viên thuốc cách nhau 12 giờ ngay khi nhớ ra, viên tiếp theo uống đúng vào giờ cố định hàng ngày. Nếu có quan hệ tình dục thì nên sử dụng biện pháp tránh thai an toàn khác cho đến khi uống hết vỉ thuốc.

Nếu quên uống 3 viên thì hãy bỏ vỉ thuốc đang uống; tránh quan hệ tình dục hoặc có quan hệ tình dục thì nên sử dụng biện pháp tránh thai khác. Chờ đến khi xuất hiện kinh nguyệt trở lại thì hãy bắt đầu dùng vỉ thuốc mới.

Có thể thấy, sử dụng thuốc tránh thai là biện pháp ngừa thai an toàn và dễ thực hiện. Tuy nhiên, người dùng cần uống thuốc tránh thai đúng cách, đúng thời điểm, đúng chỉ định ghi trên thuốc để mang lại hiệu quả tốt nhất. Đừng quên truy cập website Kotex để tham khảo nhiều sản phẩm băng vệ sinh Kotex chất lượng và để biết thêm những thông tin hữu ích khác nhé!

>> Tham khảo các bài viết liên quan chủ đề Quan Hệ và Mang thai:

Nguồn tham khảo:

https://www.plannedparenthood.org/learn/birth-control/birth-control-pill/how-do-i-use-the-birth-control-pill

https://www.healthline.com/health/birth-control/how-to-take-birth-control-pills